rudank

Fexrî Amîda

Gelo George Floyd kî ye û çima gel ji bo wî ketin kolanan?

George Floyd 46 salî bû û li welayeta Karolayna ya Bakûr (North Carolina) hatibû dinyayê, lê li bajarê Houstonê, li welayeta Teksasê(Texas) mezin bûbû. Floyd, ji bo xebatê çûbû Minneapolis, Minnesotayê.

Heta çend roj berê kesî navî Floydî jî nebihistîbû. Lê, niha li her çar alîyên cîhanê bûyera kuştina wî tê zanîn. Ew ne yekem kes bû ku ji hêla nijadperestên sipî yên Amerîkayî ve hatûbû kuştin. Lê belê ez hêvî dikim dê bibe cara dawîn. Jixwe kuştina wî ne buyereke nû bû. Polîsên sipî vê nefret û nijadperestîya xwe, dîsa li kolanan bi awayekî fermî eşkere dikirin. Wek her caran digotin Amerîka tenê welatê me ye! Hûn jî tenê xulamên me ne! Ew ne nefreta yekem bû ku polîsan di kolanan de bang kirin. Ew nefret! Nefreta ji bav û kalan bû. Ew nefreta sedsalan bû. Ji roja Columbus hate Amerîkayê û heta niha, ev nijadperestî li hemberî reşikên Amerîkayê qet kêm nebûye. Lê ev car reşikên Amerîkayê ne tenê ne! Teknolojî û hemû gelên bindest bi wan re ne.

Dibe ku hûn jî dizanibin mafên reşikên Amerîkayê di sala 1964 an de, di dadgeha qanûnî ya mezin ya Amerîkayê de hatibû qebûl kirin. Jixwe heta sala 1864 an jî, reşikên li amerîkayê wek xulaman di bazaran de dihatin firotin.
Di 25ê gulan a 2020 an de li bajarê Minneapolîsê, xwedîyê dikanekê, telefonê polîsan dike û mirovekî reş gilî dike û dibêje ku mirovekî reş dixwaze pereyê sexte bi kar bîne. Polîs jî diçin dikanê. Lê polîsan nizanîbû ku ew kesê pereyê sexte bi kar dihanî kî bû. Tenê dizanîbûn ew kes reş e. Dema ku polîs tên, polîs Floyd dibînin û dikevin pey wî û wî digrin. Polîs dema ku dixwaze Floyd desteser bike, polîs wî diavêje erdê û çonga xwe dide ser qirika wî û nêzî 9 deqîqeyî li ser dihêle . Çend reşikên din jî vê buyerê bi mobilê tomar dikin. Floyd bang dike û dibêje;

Ez nikarim bêhna xwe bistînim!
Zikê min dihêşe!

Piştî 9 deqîqan, Floyd li wir dimre.
Piştî ku vîdeoya li ser wî hatibûn kişandin li hemû medyayên civakî belav bû û şûn ve, li Amerîkayê serhildana reşikan dest pê kir. Lê belê, ev serhildaneke cûda ye. Ev serhildana rûdanka ye (maske). Rûdankên reş û sipî. Rûdankên dagîrker û bindestan.